Dolar australijski (AUD) to przykład waluty posiadającej duże międzynarodowe znaczenie, która jednocześnie jest egzotyczna dla wielu Polaków. Pewną wiedzę o walucie Australii, z pewnością mają osoby handlujące na FOREX-ie.
Dolar australijski – wprowadzenie
Dolar australijski, AUD to jedna z ulubionych walut forexowych spekulantów. Dolara z Antypodów znają również rodacy posiadający krewnych w Australii. Warto wiedzieć, że ten wyspiarski kraj zamieszkuje około 200 000 osób polskiego pochodzenia.
Pewna wiedza na temat Australii oraz jej dolara jest wskazana nie tylko dla inwestorów forexowych i Polaków posiadających rodzinne powiązania z tym odległym państwem. Każda osoba zainteresowana ekonomią, powinna posiadać pewne informacje na temat dwunastej największej gospodarki świata (wyprzedzającej np. Rosję) i piątej najważniejszej waluty rynku FOREX. Dlatego zapraszamy do wirtualnej podróży na Antypody.
Wymień AUD w kantorze internetowym
Wyślij AUD transferem walutowym
AUD – symbol oraz podział waluty
Zgodnie z szeroko stosowanym standardem ISO 4217, australijska waluta jest oznaczana jako AUD (ang. australian dollar).
W skróconym zapisie komputerowym, dolar australijski bywa oznaczany takim samym skrótem ($), jak jego odpowiednik ze Stanów Zjednoczonych. Czasem przed znakiem „$” dodaje się literę „A” albo litery „AU”, aby nie dopuścić do pomyłek. W forexowym slangu, narodowa waluta Australii często jest określana jako „Aussie dollar” albo po prostu „Aussie”.
W Australii oprócz dolara, stosuje się również mniejszą jednostkę monetarną. Zaskoczeniem nie jest fakt, że ta jednostka nosi nazwę centa i stanowi jedną setną część dolara. Centa australijskiego oznacza się symbolem „c” albo „¢”.
Monety AUD
Obecnie w obiegu znajdują się następujące australijskie monety :
- 5 centów
- 10 centów
- 20 centów
- 50 centów
- 1 dolar
- 2 dolary
Warto zwrócić uwagę, że najmniejsza moneta zdawkowa obecnie nie ma nominału równego jedności. Dlatego w australijskim systemie płatniczym, konieczne jest odpowiednie zaokrąglanie płatności gotówkowych (do 5 centów).
Kolejną ciekawą cechą australijskich monet, jest obecność motywów narodowych (np. kangura i dziobaka) oraz profil Królowej Elżbiety II widoczny na awersie. Warto pamiętać, że Australia jako członek Wspólnoty Narodów, nadal uznaje brytyjskiego monarchę jako formalną głowę swojego państwa. Cała historia australijskiego centa przypada na lata panowania Elżbiety II. Co ciekawe, kolejne edycje monet posiadają wizerunek coraz starszej królowej.
Wymień AUD w kantorze internetowym
Wyślij AUD transferem walutowym
Banknoty dolara australijskiego
Obecne australijskie banknoty o nominale 5, 10, 20, 50 i 100 dolarów, również zasługują na uwagę. Wspomniane banknoty wyróżniają się nie tylko estetycznym wyglądem (patrz poniższa grafika). Warto wiedzieć, że Australia jako pierwsze państwo na świecie (1996 r.) wprowadziła do obiegu komplet banknotów z polimeru.
Obecnie powoli dokonuje się wymiana na kolejną serię banknotów, które oprócz wykonania ze specjalnego tworzywa sztucznego, cechują się również lepszym zabezpieczeniem. Na obecnych banknotach AUD możemy znaleźć wizerunki ważnych postaci z australijskiej historii. Trudno ukryć, że te osoby są zupełnie obce dla zdecydowanej większości Polaków oraz innych mieszkańców Europy.
Źródło: www.currencies.wikia.com
Historia waluty australijskiej
Dolar australijski to jedna z walut, które posiadają najkrótszą historię. Obecna waluta Australii została wprowadzona w 1966 roku.
Warto jednak cofnąć się nieco wcześniej, aby poznać ciekawą historię Australii. Ten kontynent przez wieki będący domem Aborygenów, został odkryty dopiero w 1606 roku. Pod koniec XVIII wieku, Brytyjczycy zaczęli wykorzystywać odległe zamorskie terytorium m.in. jako miejsce zesłania więźniów kryminalnych i politycznych.
Przez cały następny wiek, do Australii napływali przymusowi oraz dobrowolni osadnicy. W tym okresie panował monetarny chaos, a wymiana handlowa była możliwa m.in. przy wykorzystaniu hiszpańskich i brytyjskich pieniędzy. W 1901 doszło do zjednoczenia kolonii australijskich i utworzenia brytyjskiego dominium. Osiem lat później wprowadzono funta jako jednostkę monetarną. Funt australijski był wzorowany na brytyjskim odpowiedniku i posiadał taką samą wartość. Obydwa funty (australijski i brytyjski) od 1914 r. do 1925 r. zostały wycofane z systemu waluty złotej. Po eskalacji kryzysu finansowego (1929 r.), australijski pieniądz ostatecznie utracił wymienność na złoto.
Niepodległa Australia
Dwa lata później, Australia stała się w pełni niepodległym krajem. Przez kolejne dekady wartość funta australijskiego podążała za GBP i USD.
Na początku lat 60 – tych minionego wieku, pojawił się pomysł wprowadzenia dziesiętnego systemu monetarnego. Funt australijski podobnie jak jego starszy brytyjski kuzyn, dzielił się na 20 szylingów i 240 pensów. Taki podział był już niewygodny i anachroniczny. Wraz ze zmianą systemu monetarnego na dziesiętny, postanowiono wprowadzić nową walutę. Ostatecznie wybrano dla niej nazwę „dollar”. Nowa waluta w momencie wprowadzenia (1966 r.) pozostawała jeszcze częścią systemu z Bretton Woods.
Wspomniany system zaczął się kompletnie rozpadać na początku lat 70 – tych. W tych trudnych czasach, rząd Australii zmienił walutę odniesienia z funta szterlinga na dolara amerykańskiego i zaczął określać kurs AUD względem USD. Po ponad 10 latach kursowych korekt i ustalania dopuszczalnych wahań względem USD, dolar australijski zaczął być notowany w ramach płynnego kursu. To historyczne wydarzenie miało miejsce 12 grudnia 1983 roku.
AUD – jedna z najważnieszych walut świata
Przez kolejne trzy dekady dolar australijski mocno się wahał względem najważniejszej waluty świata.
W kwietniu 2001 roku za 1 USD trzeba było zapłacić prawie 2 AUD. Z kolei jesienią 2010 roku, obydwa dolary (amerykański i australijski) w ramach płynnych notowań po raz pierwszy osiągnęły parytet, czyli równą wartość. Trzeba zwrócić uwagę, że Australia po wybuchu kryzysu finansowego nie doświadczyła recesji. Stabilność tamtejszej gospodarki umacnia pozycje AUD względem innych walut.
Emitent, wartość emisji i zasięg obowiązywania waluty AUD
Tak jak już wspomnieliśmy, dolar australijski jest jedną z najmłodszych walut świata. Co ciekawe, tę walutę emituje jeden z banków centralnych o najkrótszej historii. Instytucja określana jako Reserve Bank of Australia (RBA), powstała dopiero w 1960 roku. W
cześniej funkcje banku centralnego pełnił państwowy Commonwealth Bank. Australijski bank centralny (RBA) został zorganizowany na podobieństwo swoich starszych odpowiedników z wysokorozwiniętych krajów. Rada wspomnianego banku podejmuje kluczowe decyzje dotyczące na przykład poziomu stóp procentowych. Osobnym ciałem decyzyjnym jest rada zajmująca się organizacją systemu płatniczego.
Zadania RBA
Czuwanie nad wartością emisji pieniądza gotówkowego i bezgotówkowego jest jednym z najważniejszych zadań australijskiego banku centralnego. Na stronie wspomnianej instytucji możemy znaleźć informacje mówiące, że w listopadzie 2016 r. podaż krajowego pieniądza M3 wyniosła 1,95 biliona AUD (ok. 5,85 bln zł). Ta wartość uwzględnia między innymi depozyty i pieniądze w obiegu.
Porównywalna wartość agregatu M3 dla polskiego złotego, w listopadzie 2016 roku wynosiła 1,24 bln zł. Spora dysproporcja podaży AUD i PLN wynika między innymi z popularności dolara australijskiego na rynku surowcowym/walutowym oraz różnicy w wielkości gospodarek. Według danych Banku Światowego z 2015 roku, łączna wartość polskiego PKB oscylowała na poziomie 0,48 bln USD. Analogiczny wynik dla Australii wynosił wówczas 1,34 bln dolarów amerykańskich.
Jeżeli chodzi o zasięg obowiązywania AUD, to sytuacja nie jest skomplikowana. Dolar australijski jest walutą narodową przede wszystkim dla ponad dwudziestomilionowej Australii. Zastosowanie AUD jako oficjalnego środka płatniczego w trzech wyspiarskich mikropaństwach (Kiribati, Nauru i Tuvalu), można uznać tylko za ciekawostkę bez dużego znaczenia ekonomicznego.
Polityka monetarna emitenta AUD
Australijski bank centralny podobnie jak na przykład NBP, w ramach polityki monetarnej skupia się przede wszystkim na utrzymywaniu odpowiedniego poziomu inflacji. Aktualny cel inflacyjny RBA wynosi 2% – 3% rocznie. Przywiązanie do stabilności cen jest traktowane jako ważna kwestia, ze względu na niedawną historię Australii. Przez długie lata, ten wyspiarski kraj cechował się wyższym poziomem inflacji, niż pozostałe rozwinięte państwa. W latach 80 – tych, australijska inflacja regularnie przekraczała 5,00% rocznie, co wymuszało ustalanie odpowiednio wysokich stóp procentowych (patrz poniższy wykres).
Obecnie kilkunastoprocentowe stopy RBA są już wspomnieniem. Na początku lutego 2017 r. główna stopa procentowa RBA (cash rate), wynosiła 1,50% i była relatywnie wysoka w stosunku do stawek obowiązujących na terenie USA, Strefy Euro, Japonii i Wielkiej Brytanii. Ze względu na przyzwoite tempo wzrostu gospodarczego w „pokryzysowych” latach (2% – 4% rocznie), australijski bank centralny jeszcze nie testował nietypowych rozwiązań monetarnych takich jak np. luzowanie ilościowe. Niedawno pojawiły się informacje, że RBA może skopiować od innych banków centralnych politykę polegającą na ustalaniu ekstremalnie niskich stóp i „wstrzykiwaniu” dużych ilości pieniądza do gospodarki. Na razie są to jednak zwykłe spekulacje, bo kondycja australijskiej gospodarki nie zachęca do podejmowania radykalnych działań.
Wymień AUD w kantorze internetowym
Wyślij AUD transferem walutowym
Źródło: www.businessinsider.com
Specyfika i znaczenie AUD na rynku FOREX
Wiele osób może być zaskoczonych, że to właśnie dolar australijski zajmuje piąte miejsce w rankingu popularności na rynku FOREX (patrz poniższa tabela).
Według najnowszych danych Banku Rozrachunków Międzynarodowych, transakcje z udziałem australijskiej waluty w 2016 roku generowały 7% obrotów rynku walutowego. Warto zwrócić uwagę, że analogiczne wyniki z 2010 r. (8%) i 2013 r. (9%) były nieco większe. Z drugiej strony, na początku minionej dekady, „aussie” posiadał tylko czteroprocentowy udział w międzynarodowym rynku walutowym (FOREX). Wzrost znaczenia tej waluty, wynika między innymi z zainteresowania spekulantów. Dolar australijski ze względu na strukturę eksportu macierzystego kraju, mocno reaguje na ceny takich surowców jak złoto, żelazo, glin oraz węgiel. Forexowi traderzy lubią tę surowcową walutę, gdyż można stosunkowo łatwo przewidywać zmiany jej wartości (np. wzrost cen złota umacnia AUD względem dolara).
Mimo zainteresowania ze strony rynkowych spekulantów, trudno spodziewać się, że dolar australijski niebawem „wskoczy” na czwarte miejsce pod względem udziału w obrotach FOREX-u. W 2016 roku pozycję numer cztery zajmował bowiem funt szterling z udziałem wynoszącym 13% (patrz poniższa tabela). Znacznie mniejszy dystans dzieli dolara australijskiego od jego odpowiednika z Kanady (udział CAD w 2016 r. to 5%). Niewykluczone, że te dwie waluty surowcowe (CAD i AUD) niebawem zamienią się miejscami w forexowym rankingu.
Zmiany znaczenia dolara australijskiego na rynku FOREX
(2001 r. – 2016 r.) |
||||||
Waluta
↓ |
2001 r. | 2004 r. | 2007 r. | 2010 r. | 2013 r. | 2016 r. |
Wartościowy udział danej waluty w obrotach FOREX-u | ||||||
Dolar amerykański (USD) | 90% | 88% | 86% | 85% | 87% | 88% |
Euro (EUR) | 38% | 37% | 37% | 39% | 33% | 31% |
Jen (JPY) | 24% | 21% | 17% | 19% | 23% | 22% |
Funt brytyjski (GBP) | 13% | 16% | 15% | 13% | 12% | 13% |
Dolar australijski (AUD) | 4% | 6% | 7% | 8% | 9% | 7% |
Dolar kanadyjski (CAD) | 4% | 4% | 4% | 5% | 5% | 5% |
Frank szwajcarski (CHF) | 6% | 6% | 7% | 6% | 5% | 5% |
Juan renminbi (CNY) | 0% | 0% | 0% | 1% | 2% | 4% |
Korona szwedzka (SEK) | 2% | 2% | 3% | 2% | 2% | 2% |
Peso meksykańskie (MXN) | 1% | 1% | 1% | 1% | 3% | 2% |
Złoty (PLN) | 0% | 0% | 1% | 1% | 1% | 1% |
Źródło: opracowanie Kurencja.com na podstawie danych Banku Rozrachunków Międzynarodowych (raport Triennial Central Bank Survey z 2016 r.)
Notowania waluty australisjkiej oraz jej zmienność
Kolejną ciekawą kwestią jest zmienność dolara australijskiego względem złotego.
Polska i Australia to kraje nieposiadające rozbudowanych relacji handlowych oraz inwestycyjnych. Trzeba również pamiętać, że AUD silnie reaguje na doniesienia gospodarcze ze strefy Pacyfiku (np. Chin oraz Japonii). W przypadku złotego, bardzo ważna jest kondycja gospodarcza Strefy Euro.
Mimo tych rozbieżności, dolar australijski w ciągu ostatnich 3 lat nie był walutą najbardziej zmienną w stosunku do złotego (patrz poniższa tabela). Jeżeli weźmiemy pod uwagę dane serwisu RatesFx.com z początku lutego 2017 roku, to okaże się, że (już tradycyjnie) wobec złotego najbardziej stabilne jest euro. Taka zależność występuje w każdym z badanych okresów (ostatni miesiąc, ostatni kwartał, ostatni rok, ostatnie trzy lata). W analizowanych okresach największą zmiennością wobec PLN cechowały się następujące waluty: USD (ostatni miesiąc), GBP (ostatni kwartał), JPY (ostatni rok) i CHF (ostatnie trzy lata).
Zmienność notowań AUD oraz innych głównych walut
w stosunku do złotego (luty 2017 r.) |
||||
Analizowany wskaźnik →
Waluta ↓ |
Wskaźnik zmienności kursu w stosunku do złotego* | |||
ostatni
1 miesiąc |
ostatnie 3 miesiące | ostatni 1 rok | ostatnie
3 lata |
|
Dolar australijski (AUD) | 8,00 | 8,63 | 8,93 | 9,48 |
Dolar amerykański (USD) | 9,77 | 10,43 | 10,36 | 9,22 |
Euro (EUR) | 3,56 | 5,22 | 5,92 | 5,69 |
Jen japoński (JPY) | 9,23 | 8,89 | 12,97 | 10,44 |
Funt brytyjski (GBP) | 9,18 | 11,46 | 11,24 | 8,97 |
Frank szwajcarski (CHF) | 4,15 | 5,93 | 7,03 | 11,55 |
*- Wskaźnik zmienności to zannualizowane odchylenie standardowe z wahań danej pary walutowej
Źródło: opracowanie Kurencja.com na podstawie danych www.RatesFx.com z 1 lutego 2017 r.
Ciekawostki dotyczące dolara australijskiego
Z dolarem australijskim jest związanych kilka walutowych ciekawostek, które chcielibyśmy przedstawić na koniec naszego opisu (patrz poniżej).
- Waluta zastępująca funta australijskiego, początkowo miała nazywać się „royal”. Taka propozycja podkreślająca związki z Wielką Brytanią, nie wzbudziła jednak aplauzu wśród Australijczyków. Okazało się również, że mało oryginalna nazwa „dolar” jest lepiej oceniana przez społeczeństwo, niż takie pomysły, jak np. „austral”, „emu” albo „kanga”.
- Dolar australijski ze względu na stabilność macierzystej gospodarki, wzbudza coraz większe zainteresowanie jako waluta rezerwowa. Wiadomo, że w AUD część swoich rezerw przechowuje również Narodowy Bank Polski.
- Na australijskim banknocie o nominale 50 AUD znajdziemy wizerunek Davida Unaipona – pierwszego aborygena, który napisał i wydał książkę.
- Jednocentowe i dwucentowe monety do 1992 roku znajdowały się w portfelach Australijczyków. Część tych monet z brązu, po wycofaniu z obiegu zostało przetopionych na medale olimpijskie. Takie brązowe medale „z odzysku”, wręczono siedmiu Polakom podczas Igrzysk Olimpijskich w Sydney (2000 r.).